Thời gian qua Trung tâm Y tế Kinh Môn đã triển khai nhiều hoạt động chăm sóc, điều trị, sàng lọc và quản lý bệnh nhân lao. Trung tâm hiện đang quản lý điều trị 40 bệnh nhân lao thường và 01 bệnh nhân lao kháng thuốc. Hầu hết bệnh nhân đều tuân thủ tốt nguyên tắc điều trị và được theo dõi trong suốt quá trình điều trị.
Phát tờ rơi tuyên truyền phòng chống lao
Tuy nhiên, nhiều người hiện vẫn chưa có nhận thức đúng đắn về căn bệnh này. Người mắc bệnh lao nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ dẫn đến suy nhược cơ thể trầm trọng, không thể lao động sản xuất, nếu nặng hơn có thể không tự phục vụ bản thân và suy kiệt dần đưa đến tử vong; đồng thời có thể gây lây lan mầm bệnh cho người trực tiếp chăm sóc, tiếp xúc trong gia đình hoặc cộng đồng.
Nhằm tiếp tục kịp thời phát hiện, tư vấn đưa vào quản lý điều trị bệnh nhân lao góp phần giảm nguồn lây trong cộng đồng, Trung tâm thường xuyên phối hợp với Bệnh viện Phổi Hải Dương chủ động khám sàng lọc bằng chiến lược 2X. Chiến lược 2X được Bộ Y tế phát động từ năm 2020 nhằm chẩn đoán bệnh lao bằng phương pháp chụp X-quang ngực và xét nghiệm GeneXpert - phương pháp phát hiện vi khuẩn lao. Chiến lược 2X đã phát huy được tính chủ động trong phát hiện bệnh lao sớm, điều trị kịp thời, hiệu quả, giảm thời gian lây nhiễm trong cộng đồng, giảm nhanh số người mắc lao. Đặc biệt tập trung xét nghiệm cho nhóm đối tượng có nguy cơ mắc lao cao như sống trong gia đình có bệnh nhân lao, người nhiễm HIV, mắc bệnh tiểu đường, tăng huyết áp, phổi tắc nghẽn, sức đề kháng kém…
Năm 2025, trong thời gian từ 22/9-23/10, tại điểm khám chủ động 22 Trạm Y tế phường, xã do Trung tâm Y tế Kinh Môn quản lý, gần 4.000 người dân đã được khám chủ động phát hiện bệnh lao; gần 3.000 người được chụp phim X-quang phổi; xét nghiệm GeneXpert 450 người; xét nghiệm Mantoux chẩn đoán lao tiềm ẩn hơn 1.000 người, phát hiện 4 bệnh nhân lao được tư vấn đưa vào quản lý điều trị theo phác đồ của Chương trình chống Lao quốc gia.
Đến khám tại Trạm Y tế phường Kinh Môn số 3 từ sớm, ông Lê Văn Định, 70 tuổi ở phố Chiến Thắng, phường Kinh Môn vui mừng khi được tư vấn, khám, xét nghiệm bệnh lao và các bệnh về hô hấp, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe. Với ông và người dân phường Kinh Môn, đây là hoạt động vô cùng thiết thực, ý nghĩa góp phần nâng cao kiến thức phòng bệnh, đặc biệt là ý thức chủ động phòng bệnh lao để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình.
Hướng dẫn người dân lên chụp Xquang trên xe lưu động
Theo bác sĩ Nguyễn Văn Thịnh, Trạm trưởng Trạm Y tế phường Kinh Môn số 3: Trong quá trình sàng lọc, mỗi người dân tham gia tầm soát bệnh lao đều được thực hiện chụp X-quang và xét nghiệm Xpert, thử phản ứng Mantoux (là test da dùng để phát hiện một người đã từng bị nhiễm trực khuẩn lao) để phát hiện sớm nếu mắc bệnh lao, đồng thời cũng tầm soát phát hiện những người mắc lao tiềm ẩn. Các đối tượng được chẩn đoán mắc lao, tạo tiềm ẩn sẽ được tư vấn, chỉ định điều trị và đưa vào quản lý nhằm giảm tỷ lệ lây nhiễm trong cộng đồng.
Là người trẻ tuổi nhất trong số 4 bệnh nhân lao được phát hiện thông qua khám sàng lọc tại cộng đồng đợt này, chị N.T.N., 53 tuổi ở phường Trần Liễu cho biết: “Tôi tham gia khám sàng lọc khi có đoàn cán bộ y tế về trạm y tế khám, thực hiện chụp XQuang, xét nghiệm bệnh lao, lúc đó cơ thể tôi hoàn toàn khỏe mạnh, không có dấu hiệu của bệnh tật, đặc biệt là bệnh lao. Được bác sĩ tư vấn, hướng dẫn cặn kẽ, tôi sẽ cố gắng tuân thủ phác đồ điều trị để nhanh chóng khỏi bệnh và tránh lây lan cho người thân trong gia đình cũng như mọi người”
Trao đổi về lợi ích của việc khám phát hiện bệnh lao chủ động ở cộng đồng, Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Hải Hùng, Phó giám đốc Trung tâm Y tế Kinh Môn chia sẻ: Chủ động đến với người dân bằng chiến lược 2X giúp đơn vị kịp thời có biện pháp can thiệp, điều trị cắt nguồn lây cho cộng đồng và chặn nguy cơ tiến triển thành bệnh lao cho những người mắc lao tiềm ẩn sau này. Bệnh nhân lao phát hiện bệnh càng sớm thì hiệu quả điều trị bệnh sẽ cao hơn và không để lại di chứng nhiều. Bên cạnh việc khám sàng lọc, cán bộ y tế tư vấn cho người dân các dấu hiệu, cách phát hiện và phòng chống lao góp phần khống chế sự lây nhiễm bệnh lao trong cộng đồng.