Tai biến mạch máu não hay còn gọi là đột quỵ là là bệnh lý mạch máu não nguy hiểm và phổ biến nhất hiện nay. Đột quỵ làm cho phần não được cấp máu bởi động mạch rơi vào tình trạng thiếu ôxy và tế bào não sẽ chết chỉ sau vài phút. Nếu để tâm đến các triệu chứng sau đây có thể giúp bạn và người thân đối phó với nguy cơ tai biến mạch máu não ngay từ khi nó chưa thực sự xảy ra.
Dấu hiệu nhận biết bệnh nhân bị đột quỵ não
Có 2 dạng đột quỵ thường gặp hiện nay:
– Dạng thứ nhất là đột quỵ do thiếu máu cục bộ: bệnh thường gặp sau một cơn đau hoặc cục máu đông có thể hình thành trong các mạch máu của não, hoặc trong mạch máu dẫn đến não, hay trong các mạch máu ở những nơi khác của cơ thể đi đến não; những cục máu đông chặn lưu lượng máu đến các tế bào của não, dạng này chiếm tỉ lệ cao trên 80% các ca đột quỵ do thiếu máu cục bộ.
– Dạng thứ hai là đột quỵ do xuất huyết não: xảy ra do một mạch máu não bị vỡ, kết quả là máu thấm vào mô não, gây tổn thương cho các tế bào não, phổ biến nhất của dạng này là kết hợp giữa huyết áp cao với chứng phình động mạch não, hay dị dạng mạch máu não bẩm sinh, do rối loạn đông máu hoặc bệnh nhân đang điều trị bằng thuốc chống đông.
Theo các bác sĩ chuyên khoa, bệnh nhân có thể bị liệt, hôn mê thậm chí tử vong tùy thuộc vào diện não bị ảnh hưởng và mức độ trầm trọng của tổn thương. Vì vậy, nhận biết sớm và xử lý kịp thời các dấu hiệu của đột quỵ vô cùng quan trọng mà ai cũng nên biết.
Dấu hiệu cảnh báo tai biến trước 30 ngày
1. Chóng mặt hoặc đau đầu
Việc tuần hoàn máu sẽ gặp khó khăn nếu tim quá yếu, bộ não có thể không thể nhận đủ lượng oxy cần thiết. Bạn có thể cảm thấy chóng mặt hoặc đau đầu thường xuyên. Đây là điều rất đáng lưu tâm và bạn nên đi khám ngay lập tức.
2. Khó thở, hơi thở bị đứt quãng
Một dấu hiệu quan trọng khác chứng tỏ cơn đau tim đang đến gần, đó là bạn cảm thấy khó thở, hơi thở bị đứt quãng. Như đã biết, tim và phổi luôn kết hợp hoạt động nhịp nhàng với nhau, nếu tim bắt đầu yếu đi, phổi sẽ không nhận đủ oxy. Điều này gây khó thở và bạn phải đi khám ngay.
3. Đau tức ngực
Triệu chứng thường gặp nhất là đau tức ngực. Một số người cảm thấy ngực bị đè đặng, một số khác cảm thấy rát nóng và đau buốt như có ai cấu xé. Điều tốt nhất nên làm là báo cho bác sĩ ngay nếu bạn cảm thấy bất cứ dấu hiệu kì lạ nào ở ngực.
4. Cảm lạnh kéo dài
Cảm lạnh dây dưa không dứt có thể là một dấu hiệu của bệnh tim. Khi hoạt động bơm máu của tim bị yếu đi, máu có thể rò rỉ ngược vào phổi. Hãy quan sát xem mỗi khi ho, bạn khạc ra đờm màu trắng hay hồng. Đờm màu hồng có thể là một sản phẩm phụ do máu tràn vào phổi.
5. Mệt mỏi
Bỗng nhiên bạn cảm thấy mệt mỏi mất sức mà không rõ nguyên nhân, đây cũng là dấu hiệu cho thấy cơn đột quỵ đang tới. Tim phải làm việc cực nhọc hơn khi các động mạch bắt đầu đóng lại, khiến bạn chỉ cần vận động chút xíu cũng cảm thấy mệt.
6. Mất ngủ kéo dài
Mất ngủ cũng có liên quan đến nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ, thường gặp ở phụ nữ. Chúng ta thường có cảm giác bứt rứt, khó chịu, hay suy nghĩ, lo lắng và không ngủ được.
7. Cảm giác chân tay
Đột nhiên bệnh nhân có cảm giác như kim châm, kiến đốt ở đầu chi tay, chân, một nửa bên trên người.
8. Nhịp tim không đều
Nhịp tim không đều đi kèm với những triệu chứng như hoảng loạn, lo lắng, kiệt sức, chóng mặt, hoặc khó thở đặc biệt là ở phụ nữ có thể là triệu chứng của cơn đau tim, suy tim, hoặc rối loạn nhịp. Nếu không điều trị có thể dẫn đến đột quỵ, suy tim, hoặc đột tử.
9. Phình giãn tĩnh mạch
Khi tim gặp khó khăn trong việc bơm máu cho toàn bộ cơ thể, các tĩnh mạch bắt đầu sưng lên dẫn tới phình giãn tĩnh mạch. Hiện tượng giãn tĩnh mạch thường nhìn thấy ở bàn chân, mắt cá, cẳng chân vì đây là những bộ phận xa tim nhất. Bạn cũng có thể nhìn thấy hiện tượng xanh tím ngoại vi ở môi hoặc tay chân.
Những triệu chứng này có thể xảy ra một tháng trước khi sự kiện quan trọng xuất hiện. Vì thế, nếu nhận thấy bất cứ dấu hiệu nào, bạn cần báo ngay với bác sĩ chuyên khoa.
Để phòng ngừa tai biến mạch máu não (đột quỵ) mỗi người cần phải chú ý các điều sau:
- Cần khám sức khỏe định kỳ, đo huyết áp đều đặn;
- Tránh ăn quá nhiều mỡ, nhất là chất béo bão hòa và cholesterol;
- Tránh ăn muối nhiều quá. Ðồ hộp, bột ngọt chứa nhiều muối;
- Bỏ thuốc lá;
- Tập thể dục: đi bộ 20, 30 phút mỗi ngày hay bơi lội 34 lần mỗi tuần;
- Ðiều trị tốt các bệnh tim mạch và tình trạng căng thẳng thần kinh. Tránh mất ngủ.
- Cẩn thận giữ mình khi thời tiết chuyển lạnh vào mùa đông và khi áp suất không khí lên cao vào mùa hè;
- Tránh tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị cao huyết áp;
- Điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, rối loạn nhịp tim…
- Tránh táo bón. Kiêng rượu, bia và các chất kích thích.
- Tránh vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh…